Yangın tüpü basınç göstergesi, yangın anında hayat kurtarabilecek kadar önemli bir bileşendir. Çünkü tüpün iç basıncı, yangın söndürme performansını doğrudan etkiler. Basınç göstergesi doğru seviyede değilse, tüp kullanılamaz hale gelir ve acil durumda işe yaramaz. Bu yazıda, yangın tüpü basınç göstergesi nasıl okunur, renklerin anlamı nedir ve hangi durumda ne yapılması gerekir adım adım inceleyeceğiz.
⚙️ 1. Yangın Tüpü Basınç Göstergesi Nedir?
Basınç göstergesi (manometre), yangın tüpü içerisindeki gaz basıncını ölçen ve gösteren küçük bir saat benzeri parçadır.
Bu gösterge sayesinde tüpün:
- Kullanıma hazır olup olmadığı,
- Gaz kaçağı veya dolum eksikliği bulunup bulunmadığı,
- Aşırı basınç nedeniyle tehlike riski taşıyıp taşımadığı anlaşılır.
💡 Kısaca: Basınç göstergesi, yangın tüpünün “sağlık durumunu” gösterir.
🎨 2. Basınç Göstergesindeki Renklerin Anlamı
Yangın tüpü üzerindeki manometre genellikle üç renkli bir göstergeye sahiptir: kırmızı, yeşil ve bazen sarı.
| Renk Bölgesi | Anlamı | Yapılması Gereken |
|---|---|---|
| 🔴 Kırmızı (Sol) | Basınç çok düşük | Tüp dolumu yapılmalı veya tüp değiştirilmelidir. |
| 🟢 Yeşil (Orta) | Basınç normal | Tüp kullanıma hazır. Herhangi bir işlem gerekmez. |
| 🔴 Kırmızı (Sağ) veya 🟡 Sarı | Basınç çok yüksek | Gaz fazla dolmuş olabilir, güvenlik riski taşır. Teknik servis kontrolü gerekir. |
⚠️ Uyarı: Göstergenin ibresi kırmızı bölgede ise tüp kesinlikle kullanılmamalıdır. Basınç düşüklüğü, yangın anında söndürme gücünün tamamen kaybolmasına neden olur.
🧰 3. Yangın Tüpü Basınç Göstergesi Nasıl Okunur?
Basınç göstergesini okumak oldukça basittir, ancak doğru yorum yapmak önemlidir.
Adım adım kontrol:
- Tüpü dik bir şekilde yerleştirin.
- Göstergenin üzerindeki ibreyi dikkatlice gözlemleyin.
- İbre yeşil bölgedeyse, tüpün basıncı ideal seviyededir.
- İbre kırmızı alanda veya titreşiyorsa, tüp servise gönderilmelidir.
🔎 Ek bilgi: Bazı modern tüpler dijital göstergelere sahiptir. Bu sistemler, basınç değişimini renkli LED göstergelerle ya da alarm sinyaliyle bildirir.
🧯 4. Basınç Seviyesinin Düşük veya Yüksek Olma Nedenleri
Basınç göstergesinin normal seviyeden sapmasının birkaç nedeni olabilir:
🔻 Düşük Basınç Nedenleri:
- Uzun süreli kullanım veya yaşlanma,
- Vanadan ya da contadan gaz kaçağı,
- Uygun olmayan depolama sıcaklığı,
- Tüpün bir kısmının yanlışlıkla boşaltılması.
🔺 Yüksek Basınç Nedenleri:
- Dolum sırasında aşırı gaz basılması,
- Yüksek sıcaklıkta (örneğin güneş altında) depolanması,
- Tüpün üretim hatası nedeniyle genleşme yapması.
💡 İpucu: Yangın tüpleri 5°C ile 45°C arasında tutulmalıdır. Aşırı sıcak veya soğuk ortamlar basınç değerini doğrudan etkiler.
🧠 5. Basınç Göstergesinin Arızalı Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Bazı durumlarda göstergenin kendisi arızalı olabilir. Özellikle eski veya düşürülmüş tüplerde bu sorun sık görülür.
Arıza belirtileri:
- Göstergenin camı buğulanmış veya çatlamış,
- İbre sabit kalmış ya da titriyor,
- Renk skalası solmuş veya okunamıyor,
- Tüp dolu olmasına rağmen ibre kırmızıda.
Bu durumlarda yetkili yangın tüpü bakım servisine başvurulmalı ve gerekirse göstergenin değişimi yapılmalıdır.
🧾 6. Basınç Göstergesi Kontrolü Ne Sıklıkla Yapılmalı?
Yangın tüpü basınç göstergesi ayda bir gözle kontrol edilmelidir. Bu kontrol, özel bir teknik bilgi gerektirmez.
Ayrıca:
- 6 ayda bir profesyonel bakım yapılmalı,
- Yılda bir genel kontrol ve tartım işlemi,
- 5 yılda bir hidrostatik test uygulanmalıdır.
🧩 Profesyonel öneri: Her kontrol sonrası bir bakım etiketi ekleyerek takip sağlanmalıdır. Bu, iş güvenliği denetimlerinde de büyük avantaj sağlar.
🧭 7. Farklı Tüp Tiplerinde Basınç Göstergesi Farkları
Her yangın tüpünde basınç göstergesi bulunmaz.
Örneğin:
- Karbondioksit (CO₂) tüplerinde gösterge yerine tartım yöntemi kullanılır. Çünkü CO₂ tüpleri yüksek basınç altında sıvı halde gaz içerir.
- Kuru kimyevi tozlu ve köpüklü tüpler ise genellikle manometreye sahiptir.
Bu nedenle, tüp tipine göre kontrol yöntemi değişir.
| Tüp Tipi | Basınç Göstergesi | Kontrol Yöntemi |
|---|---|---|
| Tozlu | Var | Göstergeden okunur |
| Köpüklü | Var | Göstergeden okunur |
| CO₂ | Yok | Tartılarak kontrol edilir |
| Halon | Bazı modellerde var | Hem basınç hem gaz sensörüyle kontrol |
🧯 8. Basınç Göstergesi Arızalanırsa Ne Yapılmalı?
Basınç göstergesi arızalıysa kendi başınıza müdahale etmeyin.
Yapılması gerekenler:
- Tüpü devre dışı bırakın.
- Etiketleyerek “servis gerektirir” ibaresi yapıştırın.
- Yetkili yangın tüpü dolum ve bakım merkezine gönderin.
⚠️ Dikkat: Basınç göstergesi kapağı veya vanası kesinlikle açılmamalıdır. İçerideki gaz yüksek basınçta olduğu için ciddi yaralanmalara yol açabilir.
🧩 9. İş Yerlerinde Basınç Göstergesi Takip Sistemi
2025 itibarıyla birçok işletme, dijital yangın güvenlik takip sistemleri kullanmaya başladı. Bu sistemler:
- Her tüpün basınç değerini sensörlerle ölçer,
- Değer düşerse yönetime uyarı gönderir,
- Denetim kayıtlarını otomatik olarak arşivler.
Bu yöntem, özellikle fabrika ve alışveriş merkezlerinde yangın güvenliğini üst düzeye çıkarır.
🔒 Sonuç
Yangın tüpü basınç göstergesi, sadece küçük bir ibre gibi görünse de yangın güvenliğinin kalbidir. Düzenli kontrol edilmezse, en kaliteli yangın tüpü bile işe yaramaz hale gelir.
Unutmayın:
“Basınç göstergesi küçük bir detay değil, büyük bir güvenlik garantisidir.”
Yangın tüpü basınç göstergesi, sadece teknik bir parça değil, güvenliğin teminatıdır. Düzenli kontrol ve doğru yorumlama sayesinde hem bireysel hem kurumsal yangın riskleri en aza indirilebilir.

